Η ιστορία της LGBT κοινότητας στην Ολλανδία
ΛΟΑΤ (LGBT) είναι ένα αρκτικόλεξο που προέρχεται από τις λέξεις Λεσβία, Ομοφυλόφιλος, Αμφιφυλόφιλος και Τρανς.
Στο #SuperGreeks γράψαμε ένα άρθρο γιa την ιστορία μιας καταταλαιπωρημένης κοινότητας που μέχρι και σήμερα ψάχνει για να πείσει τους υπόλοιπους για τα αυτονόητα δικαιώματα της στην Ελλάδα , αλλά και σε πολλά μέρη στον πλανήτη που κατοικούμε.
Η Ολλανδία βρίσκεται ανάμεσα στις χώρες που θεωρούνται gay friendly. Η ιστορία της LGBT κοινότητας ξεκινάει από τα πολύ παλιά χρόνια, τότε που ήταν αδύνατον σε όλο τον κόσμο να πει κάποιος ότι είναι Gay.
Η ιστορία
Πολλές χώρες δραστηριοποιούνται και προσαρμόζονται στις ανάγκες της LGBT κοινότητας με τα χρόνια, αλλά χώρες όπως η Ολλανδία, η Ισπανία, το Βέλγιο κ.α., πραγματικά έχουν κάνει “άλματα” προς αυτή την κατεύθυνση. Τα άλματα αυτά αφορούν τόσο κοινωνικές, αλλά και νομοθετικές τροποποιήσεις, κάνοντας τις χώρες αυτές ιδανικό περιβάλλον για να ζήσουν τα άτομα που ανήκουν στην LGBT κοινότητα, απαλλαγμένοι από στερεοτυπικές αντιλήψεις και ρατσιστικές συμπεριφορές που, δυστυχώς, δεν έχουμε καταφέρει ακόμα να εξαλείψουμε ως ανθρώπινο είδος. ( * Τα αυτονόητα δηλαδή ήταν αυτά τα άλματα – Συγκριτικά όμως με τις υπόλοιπες χώρες… )
Στην Ολλανδία, ήδη από τον 16ο και 17ο αιώνα υπήρχε έκφραση ομοφυλοφιλίας σε έργα όπως πίνακες ή βιβλία, ενώ από το 1811 ήταν νόμιμες οι σεξουαλικές επαφές ανάμεσα σε άτομα του ίδιου φύλου.
Πιο έντονο έγινε το φαινόμενο της παρουσίας και αποδοχής των ατόμων με ομοφυλοφιλικές τάσεις, τις αρχές του 20ου αιώνα. Το 1911, η σεξουαλική επαφή για ετεροφυλόφιλους ήταν αποδεκτή από την ηλικία των 16, ενώ για τους ομοφυλόφιλους η ηλικία ήταν 21 ετών.
Πρώτο Gay BAR / περιοδικό
Την ίδια εποχή εμφανίζονται στο Άμστερνταμ τα πρώτα gay bars, το πιο γνωστό από τα οποία άνοιξε το 1911 μέχρι το 1930, εν ονόματι ”The Empire”. Το 1932 εκδόθηκε το πρώτο gay περιοδικό, ”Wij” (”Εμείς”) . Το πιο παλιό καφέ, που υπάρχει μέχρι σήμερα, άνοιξε το 1927 στο Zeedijk, το Cafe ‘t Mandje. Ιδρύθηκε από την λεσβία Bet van Beeren.
Tο 1919 δημιουργήθηκε ο πρώτος οργανισμός για τα δικαιώματα των gay στην Ολλανδία, η NWHK. Λίγα χρόνια αργότερα, η NWHK (Dutch Scientific Humanitarian Committee) έκλεισε από τους Ναζί κατά την διάρκεια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, ενώ εντάχθηκε στην Ολλανδική νομοθεσία η Παράγραφος 175 της γερμανικής νομοθεσίας. Η παράγραφος αυτή ήταν τμήμα του γερμανικού Ποινικού Κώδικα, ο οποίος προέβλεπε ότι ομοφυλοφιλικές τάσεις ανάμεσα σε άνδρες είναι εγκληματικές πράξεις. Ο συγκεκριμένος νόμος ήταν η κυριότερη μορφή έκφρασης αποστροφής της κοινότητας στην ομοσεξουαλικότητα.
Μεταξύ του 1911-1971 εκδιώχθηκαν 5,000 άνθρωποι βάσει αυτού του νόμου, με το 99% να είναι άνδρες. Ωστόσο ελήφθησαν και άλλα μέτρα από τις τοπικές αρχές το 1930, όπως η απαγόρευση αναμονής των ανδρών για πάνω από 5′ σε δημόσιες τουαλέτες. Οι λεσβίες είχαν επίσης τον νόμο απέναντί τους, με νόμους που τους απαγόρευαν να κυκλοφορούν δημόσια, να πηγαίνουν σε μπαρ ή να μην ντύνονται όπως “αρμόζει” με το φύλο τους. Αν “παραβίαζαν” το νόμο, τότε αντιμετωπίζονταν ως πόρνες.
Ο τόπος συνάντησης
Οι δρόμοι με τα κόκκινα φανάρια, τα Red Light District των μεγάλων πόλεων γίνονται το σημείο συνάντησης γκέι και λεσβιών τον 20ο αιώνα. Ωστόσο, η αστυνομία παρακολουθούσε στενά τις περιοχές αυτές και απειλούσε τους ιδιοκτήτες με αφαίρεση άδειας των μπαρ αν αντιλαμβάνονταν ότι υπήρχε συνωστισμός από γκέι και λεσβίες σε ένα από αυτά.
Δικαιώματα
Τα δικαιώματα της LGBT κοινότητας ανακτήθηκαν το 1945, όταν ο Niek Engelschman ( Ολλανδός ηθοποιός και ακτιβιστής των γκέι) ίδρυσε στην Χάγη το COC Nederland ( Center for Culture & Recreation, Κέντρο Πολιτισμού & Αναψυχής). Επίσης εκδόθηκε μέσω αυτού, το περιοδικό Levensrecht (“Right To Live“). Το COC είναι ο παλαιότερος LGBT οργανισμός στον κόσμο!
Αργότερα, οι Ολλανδοί ψυχίατροι άρχισαν να αντιμετωπίζουν την ομοσεξουαλικότητα σαν ψυχική διαταραχή, αλλά την δεκαετία του 1960 με την σεξουαλική επανάσταση, ξεκίνησε μια πιο ανοιχτή αντιμετώπιση στην σεξουαλικότητα, μαζί με την νομιμοποίηση της μοιχείας, της άμβλωσης και της πορνογραφίας.
Η πορνεία νομιμοποιήθηκε το 1993.
Tο Άμστερνταμ έγινε η πρωτεύουσα των γκέι εκείνης της εποχής
Η Ολλανδία μετατράπηκε στην πιο προοδευτική χώρα στον κόσμο σε θέματα σεξουαλικότητας και το Άμστερνταμ έγινε η πρωτεύουσα των γκέι εκείνης της εποχής. Άνοιξαν θεματικά μαγαζιά (De Odeon Kelder, De Schakel), ντίσκο, ξενοδοχεία, σάουνες, γκέι μπαρ (”leather bars”), προσελκύοντας γκέι ανθρώπους από όλο τον κόσμο. Από το 1950 η πιο γνωστή οδός της πόλης για τον γκέι πληθυσμό ήταν η Kerkstraat, μαζί με την Zeedijk, την Amstel και την Warmoesstraat.
Οι γκέι και οι λεσβίες δεν διέφεραν, πλέον , σε τίποτα απολύτως από τους υπόλοιπους άνδρες και γυναίκες, παρά μόνο στο κρεβάτι τους. Επιτέλους, το μοντέλο των σχέσεων που ανέπτυσσαν άρχισε να απέχει όλο και περισσότερο από την πορνεία και να μοιάζει όλο και περισσότερο με το μοντέλο των σχέσεων των ετεροφυλόφιλων ζευγαριών.
To πρώτο μπαρ για λεσβίες άνοιξε στο Άμστερνταμ το 1970, με το όνομα Tabu και το πρώτο κίνημα λεσβιών ”Purple September”, ιδρύθηκε το 1972. Επίσης τα χρόνια που ακολούθησαν, οι ομοφυλόφιλοι μπορούσαν να πολιτευτούν, να είναι μέλοι οργανισμών υγείας, της αστυνομίας και του στρατού, ενώ η εφημερίδα Gay Krant έγινε το βήμα των γκέι.
Gay pride
To 1977 έλαβε χώρα το πρώτο ετήσιο Pride (gay & lesbian parade). Το 1982 υπήρξαν επιθέσεις στην παρέλαση στο Amersfoort από αντι-ομοφυλοφιλικούς, υπήρξε ένα τεράστιο εθνικό κύμα υποστήριξης προς τους ομοφυλόφιλους. Η κυβέρνηση άρχισε να προστατεύει τα μέλη της κοινότητας με νέους νόμους και οικονομική βοήθεια, ενώ η αστυνομία έπαυσε την δίωξη των γκέι και, αντίθετα, άρχισε να τους προστατεύει! Ήταν η κατάλληλη στιγμή για αυτές τις αλλαγές στην κοινότητα των LGBT, αφού την ίδια χρονιά εμφανίστηκαν τα πρώτα κρούσματα AIDS στην γκέι κοινότητα της Ολλανδίας. Η ασθένεια, ασφαλώς, ήταν μια κρίση στην κοινότητα των γκέι και της χώρας γενικότερα, αλλά χάρη στο σύστημα υγείας και στην αλλαγή σεξουαλικής συμπεριφοράς των γκέι, τα ποσοστά των θυμάτων στην Ολλανδία ήταν πολύ χαμηλά συγκριτικά με άλλες ευρωπαϊκές χώρες.
Η δεκαετία του ’90
Η δεκαετία του ’90 υποδέχτηκε ένα νέο κύμα αλλαγών.
Νέα δεδομένα στην πολιτική σκηνή εμφανίστηκαν με πολιτικά κόμματα να εντάσσουν εκπροσώπους που δήλωναν ανοιχτά ομοφυλόφιλοι. Η πιο γνωστή περίπτωση είναι αυτή του δεξιού Pim Fortuyn αρχηγού του πολιτικού κόμματος Lijst Pim Fortuyn (LPF), που δήλωνε ανοιχτά γκέι ενώ δεν δίσταζε να μιλήσει στον τύπο για την γεύση του σπέρματος ή τις εμπειρίες του στα σεξ κλαμπ. Η άνοδος του ως πολιτικό πρόσωπο (το κόμμα του σημείωνε 17% των ψήφων) τερματίστηκε στο Hilversum, στις 6 Μαϊου 2002, όταν δολοφονήθηκε κατά την διάρκεια του προεκλογικού του αγώνα.
O πρώτος γάμος
Το 1998 οι ομοφυλοφιλικές σχέσεις έγιναν νόμιμες και από το 2001 ομοφυλόφιλα ζευγάρια μπορούσαν πλέον να παντρευτούν, λαμβάνοντας ταυτόχρονα και το δικαίωμα της υιοθεσίας. Συγκεκριμένα, στις 1 Απρίλη 2001, μια παγκόσμια ”πρεμιέρα” έλαβε χώρα με τον πρώτο γάμο 4 γκέι ζευγαριών αντρών και 1 γυναικείου. Κατά την διάρκεια του μυστηρίου, κι ενώ όλα τα ζευγάρια αντάλλαζαν βέρες, ένα ζευγάρι αφαίρεσε τις ψεύτικες χρυσές βέρες που αγόρασαν από ένα μαγαζί με παιχνίδια, αποκαλύπτοντας τα πραγματικά δαχτυλίδια του γάμου τους, τα οποία ήταν δαχτυλίδια-τατουάζ στα δάχτυλά τους.
Το συγκεκριμένο γεγονός έχει μια θέση ανάμεσα στα εκθέματα στο Μουσείο του Άμστερνταμ όπου μπορείτε να δείτε τις ψεύτικες βέρες του ζευγαριού και το πιστοποιητικό του γάμου τους.
Τα επόμενα χρόνια, ήταν πλέον σαφές ότι τα πράγματα ήταν πιο σταθερά και ασφαλή για την LGBT κοινότητα. Όμως, το πέρας των νομικών διακρίσεων του παρελθόντος, δεν σημαίνει και το τέλος των κοινωνικών διακρίσεων. Χρειάζεται ακόμα να γίνει δουλειά, αφού για παράδειγμα θρησκευτικά κινήματα δεν αποδέχονται ακόμα τους ομοφυλόφιλους.
Στο σήμερα
Κατά καιρούς έχουν υπάρξει και στην Ολλανδία κάποια μεμονωμένα κρούσματα ομοφοβικής βίας και ρατσισμού τα τελευταία χρόνια. Χιλιάδες gay ζούνε ειρηνικά απ’ όλο τον κόσμο και απολαμβάνουν τη διαβίωση τους στην Ολλανδία. Ή μήπως όχι ;
Το Gay Pride γίνεται κάθε χρόνο τέλη Ιουλίου με αρχές Αυγούστου και φιλοξενεί πάρα πολλές χιλιάδες κόσμου όπου κατακλύζουν τα κανάλια με τις βάρκες και γεμίζουν ασφυκτικά τις γέφυρες και δρόμους της πόλης. Οι Αμστερντάμερς (gay or not) και η υπόλοιπη κοινωνία της Ολλανδίας συμμετέχει μαζικά στο μεγάλο πάρτυ της πόλης. Χιλιάδες κόσμου απ΄ όλη την υφήλιο επισκέπτεται αυτή την ημέρα το Άμστερνταμ…
Extra Info:
- Η σημαία της LGBT είναι η χαρακτηριστική σημαία στα χρώματα του ουράνιου τόξου, το οποίο συμβολίζει την ποικοιλoμορφία της κοινότητας. Παλιότερα η σημαία είχε 8 χρώματα, ενώ σήμερα έχει 6, καθένα από τα οποία έχει έναν συμβολισμό.
- To 1o pride του Άμστερνταμ έλαβε χώρα το 1996 με 45 συμμετέχοντες και 20.000 επισκέπτες. Σε αντίθεση με τον χαρακτήρα επίδειξης που έχουν τα αντίστοιχα pride ανά τον κόσμο, το ολλανδικό pride έχει καθαρά εορταστικό αλλά και πολιτικό χαρακτήρα, μοιάζοντας με το Pink Saturday. To event συγκεντρώνει πάνω από μισό εκατομμύριο επισκέπτες.
- Μετά το pride του 2018, υπήρξε ένα επικριτικός διάλογος για τον ολοένα αυξανόμενο αριθμό εταιρειών που εφαρμόζουν pride-related τεχνικές μάρκετινγκ, παρουσιάζοντας ένα προοδευτικό, gay-friendly πρόσωπο, αποσκοπώντας ωστόσο σε επιχειρηματικά συμφέροντα.
- Aυτή τη στιγμή υπάρχουν μαγαζιά gay – friendly σε όλη το Άμστερνταμ και την Ολλανδία. Στο Άμστερνταμ η μεγάλη μάζα των μαγαζιών βρίσκεται στην Regulierdwarstraat.
- Στο Άμστερνταμ θα βλέπεις συνεχώς και παντού σπίτια, μαγαζιά, houseboats και εταιρείες με κρεμασμένη τη σημαία της LGBT κοινότητας.
- Το Gay pride ξεκινάει από τον Άμστελ ποταμό και “τελειώνει” στην Brouwersgracht με Prinsengracht. Ουσιαστικά όμως το party είναι σε όλη την πόλη.
- Το 2001 πραγματοποιήθηκαν γάμοι 2300 gay ζευγαριών. Το 2012 πραγματοποιήθηκαν 1280 gay γάμοι στην Ολλανδία.
*** Για πρόσωπα και καταστάσεις από αναφορές που γίνονται παραπάνω θα γράψουμε και περισσότερα άρθρα. Όπως για το θρυλικό gay Bar στη zeedijk όπου υπάρχει μέχρι και σήμερα, την ιδιοκτήτρια του, το πρώτο περιοδικό και σίγουρα ένα ακόμα εκτενές άρθρο μόνο για το GAY Parade.
Πηγές:
Από την επίσκεψη μας στο μουσείο του Άμστερνταμ και wiki , wiki , wiki , wiki, glbtarchive
* Όσοι θέλετε να σχολιάσετε το άρθρο, θα το κάνετε με σεβασμό … Ο καθένας φυσικά μπορεί να εκφράσει την άποψη του, αλλά πάντα με ευγένεια και χωρίς χαρακτηρισμούς.
** Eαν υπάρχει κάποιος από την LGBT κοινότητα της Ολλανδίας και θέλει να προσθέσει κάποια πληροφορία ή να επισημάνει κάποια ουσιαστικά πράματα, με σεβασμό και ευγένεια να το γράψει στα σχόλια.
*** Εάν θέλει να προσθέσει κάποιος περισσότερα πράματα, ανώνυμα ή επώνυμα, τότε μπορεί να μας στείλει μήνυμα στο [email protected]. Θα γράψουμε και περισσότερα άρθρα στο μέλλον και αυτό θα μας βοηθούσε. Φυσικά ότι μας στέλνετε παρακαλούμε να είναι με την πηγή του, ώστε να μπορούμε να το διασταυρώσουμε.