Ένα νέο concept στο #SuperGreeks με τους Έλληνες επαγγελματίες της Ολλανδίας, μόλις ξεκίνησε. Το SUPER Talks!  Ο κάθε επαγγελματίας έχει γνώσεις σε πεδία που εμείς δεν γνωρίζουμε και ενδεχομένως να μας ενδιέφερε να μάθουμε.   Ξεκινάμε λοιπόν αυτόν το διάλογο με την Bάσια Σαραντοπούλου και την εταιρεία παροχής συμβουλευτικών υπηρεσιών σε θέματα ψυχικής υγείας, Antiloneliness! Διαβάστε στο #SuperTalks την πολύ ενδιαφέρουσα συνέντευξη για τα συχνότερα προβλήματα προσαρμογής των Ελλήνων του Εξωτερικού, τα social media και πως επηρεάζουν τη ζωή μας, τα επαγγελματικά ζητήματα, γενικότερα για την ψυχοθεραπεία και φυσικά για το Antiloneliness.  

Πείτε μας λίγα λόγια για το Antiloneliness…

Το AntiLoneliness είναι μια εταιρεία παροχής συμβουλευτικών υπηρεσιών σε θέματα ψυχικής υγείας. Είναι μια αποστολή ενάντια στη μοναξιά. Είναι η συνειδητοποίηση της ανάγκης μας για σχέσεις με άλλους, φιλικές, συντροφικές, οικογενειακές, επαγγελματικές, αλλά πάνω απ όλα σχέσεις με βάθος, ουσία και νόημα.

Το κύριο επίκεντρο του AntiLoneliness είναι η υγιής αντιμετώπιση διαταραχών όπως το άγχος, οι φοβίες και η κατάθλιψη, καθως και προβλημάτων στις σχέσεις, αλλά κυρίως η αλλαγή στον τρόπο που βλέπουμε την ψυχική υγεία. Το στίγμα δε βοηθάει αλλά αντίθετα εντείνει αυτά τα προβλήματα και απομακρύνει τους ανθρώπους αντί να τους φέρνει πιο κοντά.

Το σύνθημα του AntiLoneliness είναι You are not alone. Δεν είσαι μόνος. Είναι κι άλλοι γύρω σου που περνάνε το ίδιο. Είναι κι άλλοι γύρω σου που μπορούν να σε στηρίξουν. Δεν είσαι μόνος.

Ποια είναι τα πιο συχνά προβλήματα που αντιμετωπίζει κάποιος στο μεταβατικό στάδιο προσαρμογής στην Ολλανδία ως expat; Παίζει ρόλο η ηλικία?

Το κύριο πρόβλημα είναι η μοναξιά και η ανακάλυψη της νέας ταυτότητας. Αυτός που μετακομίζει στην Ολλανδία είτε για δουλειά είτε για σπουδές πάνω απ’ όλα ψάχνει να ενσωματωθεί στο νέο περιβάλλον χωρίς να χάσει την ταυτότητα του. Και όπου ταυτότητα, βάλε “κουλτούρα”, “αξίες”, “έθιμα”, “μνήμες”, “παράδοση”, “παρελθόν”, κτλ. Δεν θέλει να “ολλανδοποιηθει” και να χάσει τον ελληνικό χαρακτήρα του. Αλλά ταυτόχρονα θέλει να υιοθετήσει και ολλανδικά στοιχεία για να μπορεί να νιώθει ότι ανήκει στο κοινωνικό σύνολο μέσα στο οποίο ζει. Λεπτή ισορροπία, έτσι;

Η μοναξιά δεν είναι κάτι που εμφανίζεται μόνο στην αρχή. Ακόμα και μετά από μήνες διαμονής στην Ολλανδία, μπορεί κάποιος να νιώθει μοναξιά δεδομένου ότι οι κουλτούρες της Ελλάδας και της Ολλανδίας διαφέρουν πολύ μεταξύ τους. Μπορεί να ψάχνει να κάνει φίλους αλλά να δυσκολεύεται να προχωρήσει από το “γνωστός” στο “φίλος”. Μπορεί να βλέπει τα στοιχεία που τον κάνουν διαφορετικό ως εμπόδια αντί ως ευκαιρίες. Μπορεί ακόμα και να αποφεύγει τους άλλους γιατί φοβάται την μη αποδοχή.

Οι λόγοι πολλοί, η ουσία μια. Λίγο-πολύ όλοι έχουμε νιώσει μοναξιά, στεναχώρια, απομόνωση, εξάντληση, απόγνωση. Έχοντας όμως υπομονή και εμπιστοσύνη στις ικανότητές μας, τα καταφέρνουμε αργά ή γρήγορα.

[Social Media]

Τι έχει αλλάξει με τα social media στη ζωή των expats και την ψυχολογία τους; Έχει επηρεάσει τη ζωή τους; Νιώθουν loneliness ή antiloneliness;

Τα social media έχουν δύο πλευρές: από τη μία πλευρά έχουν φέρει κοντά τους ανθρώπους, τους έχουν ενημερώσει για εκδηλώσεις, τους έχουν συστήσει σε νέες επαφές και σε νέους φίλους, τους έχουν δημιουργήσει ευκαιρίες, τους έχουν κάνει να γελάσουν και να ψυχαγωγηθούν – τι όμορφο συναίσθημα ε;

Υπάρχει και μια άλλη πλευρά όμως, πιο σκληρή και σκοτεινή, αυτή που τους έχει κάνει πιο καχύποπτους, που τους έχει αποξενώσει τον ένα απ΄τον άλλο, που τους έχει βάλει να συγκριθούν μεταξύ τους και να προσπαθήσουν να δείξουν την αξία τους ή τις ικανότητές τους, που τους έχει αποσπάσει την προσοχή από κάτι σημαντικό, που τους έχει αγχώσει, που τους έχει δημιουργήσει μια πλαστή πραγματικότητα και τους έχει αφήσει μόνους μέσα σ’ αυτή.

Θεωρώ ότι μπορεί κανείς να νιώσει και Μαζί και Μόνος μέσα στα social media. Αυτό που είναι σημαντικό είναι να ξέρει για ποιο λόγο τα χρησιμοποιεί, ποια ανάγκη τους εξυπηρετεί, πότε να βάζει όρια, και πώς να προστατεύει τον εαυτό του και τους γύρω του. Τα social media γεννηθηκαν από την ανάγκη μας να επικοινωνούμε και να σχετιζόμαστε με άλλους ανθρώπους, να μη νιώθουμε μόνοι, να ανήκουμε, να μοιραζόμαστε. Αυτό είναι και παραμένει το πιο σημαντικό, με social media ή χωρίς.

Τι συμβαίνει με τα social media και τα διάφορα γκρουπάκια; Από που προκύπτουν τα συμπτώματα ‘’ανθρωποφαγείας’’; Πώς μπορεί να επηρεάσει ψυχολογικά κάποιον που παρακολουθεί ή γίνεται δέκτης όλου αυτού του παραλογισμού, γενικά, στο διαδίκτυο;

Τα social media λειτουργούν με αλγόριθμους. Δεν κάνουν screening στην προσωπικότητα του άλλου, παρά μόνο επιτρέπουν περισσότερο χώρο στο χρήστη που είναι πιο ενεργός. Φαντάσου τώρα αυτό να συμβαίνει μέσα στα groups τα οποία συγκεντρώνουν πολλούς και διαφορετικούς ανθρώπους κάτω από την ίδια ομπρέλα. Είναι αναπόφευκτο να δημιουργηθεί μια «Βαβέλ». Άνθρωποι με διαφορετικό background, μόρφωση, ηλικία, θρησκεία, προσανατολισμό, βρίσκουν μπροστά τους ένα βάθρο και εξασκούν το δικαίωμα στη γνώμη τους. Κανένα πρόβλημα με αυτό. Τι λείπει όμως; Ο σεβασμός για τη γνώμη του άλλου. Φαντάζομαι ότι αυτό εννοείς με τον όρο «ανθρωποφαγεία». Ναι, αυτό είναι ένα πολύ σημαντικό στοιχείο, το οποίο αναπόφευκτα δημιουργεί δύο πόλους: από τη μία αυτοί που θέλουν να πουν τη γνώμη τους, να την επιβάλλουν και να μειώσουν ίσως οποιαδήποτε άλλη γνώμη, και από την άλλη αυτοί που παρακολουθούν όλους αυτούς τους διαλόγους, κι ενώ θα είχαν κάτι ενδιαφέρον να προσθέσουν, δεν το κάνουν από φόβο μήπως γίνουν στόχος, κι έτσι παραμένουν αμέτοχοι παρατηρητές. Το αποτέλεσμα: ένα γκρουπ γεμάτο αρνητισμό χωρίς καμία ουσιαστική συνεισφορά στα μέλη του. Ενώ στ’ αλήθεια θα μπορούσε να είχε δημιουργηθεί ένας χώρος πλούσιος σε απόψεις και οπτικές. Και είναι κρίμα να χαθεί κάτι τέτοιο. Δε λέω ότι όλα τα γκρουπ είναι έτσι. Ευτυχώς απ΄ότι βλέπω, αυτό είναι η εξαίρεση. Υπάρχουν και γκρουπ που παρέχουν πληροφορίες και απόψεις με αρκετό σεβασμό και κατανόηση προς τις ανάγκες των μελών τους.

Σίγουρα είναι κάτι δύσκολο να γίνει, αλλά η απόφαση είναι δική μας: θέλουμε να έχουμε συνεχώς έναν administrator να μας αστυνομεύει και να μας πειθαρχεί ή μπορούμε να μάθουμε μόνοι μας να σεβόμαστε το διαφορετικό και να του δίνουμε το χώρο που του ανήκει ακόμα κι αν δεν συμφωνούμε;

Είναι η επιστημονική κοινότητα της ψυχολογίας έτοιμη να αντιμετωπίσει το κύμα αυτών των ανθρώπων (bullies) των social media βοηθώντας/συμβουλεύοντας τους δέκτες αυτής της συμπεριφοράς;

Το bullying είτε προέρχεται από τα social media είτε από το σχολείο είτε από τον εργασιακό χώρο, σίγουρα προκαλεί μεγάλο συναισθηματικό φορτίο στο άτομο που υπόκειται σε αυτό: άγχος, ενοχές, φόβο, αγωνία, κόστος στις προσωπικές σχέσεις, έλλειψη συγκέντρωσης, χαμηλή αυτοπεποίθηση, και άλλα πολλά. Έχουν αρχίσει ήδη και δημιουργούνται κινήματα κατά του bullying και οι ψυχολόγοι σχεδιάζουν ειδικά προγράμματα γι’ αυτό, αλλά στο τέλος της ημέρας ο καθένας από μας είναι καλό να προστατεύει το διπλανό του κάθε φορά που γίνεται θεατής μίας τέτοιας συμπεριφοράς. Η φωνή του bully μεγαλώνει όσο υπάρχει κοινό που την ακούει – διαφορετικά ατονεί και σιγά σιγά αχρηστεύεται.

[Επαγγελματικές]

Ποιες είναι οι επαγγελματικές δυσκολίες των νέων expats στην Ολλανδία;

Ένα από τα πιο δύσκολα βήματα είναι να εγκλιματιστουν στη νέα χώρα και να τη νιώσουν «σαν σπίτι τους». Όσο αυτό αργεί να γίνει, τόσο πιο δύσκολα θα ψάξουν να βρουν δουλειά, και μάλιστα μία που να τους αρέσει. Γιατί πολλοί βρίσκουν δουλειά, αλλά αν δεν τους αρέσει το μέρος όπου ζουν, δεν ψάχνουν για κάτι αντάξιο των ικανοτήτων τους και των ταλέντων τους, γιατί στο πίσω μέρος του μυαλού τους είναι ακόμα ζωντανό το σενάριο ότι «μπορεί σε λίγο καιρό να γυρίσω πίσω, οπότε ας μην επενδύσω σε κάτι μεγάλο και περίπλοκο».

Πέρα από αυτό το δύσκολο κομμάτι, το αμέσως πιο δύσκολο είναι η γλώσσα και η εργασιακή κουλτούρα της Ολλανδίας, η οποία είναι διαφορετική από της Ελλάδας. Το lunch time, το σχόλασμα, οι συναδελφικές σχέσεις, όλα αυτά είναι μια άλλη πραγματικότητα, πολύ διαφορετική από την ελληνική, που απλά χρειάζεται λίγος χρόνος και ανοιχτό μυαλό για να την καταλάβουμε και να προσαρμοστούμε.

Σε ποιες ηλικίες παρουσιάζονται οι περισσότερες δυσκολίες και σε ποιους επαγγελματικούς κλάδους;

Αν με ρωτάς από ποιους κλάδους ακούω περισσότερα παράπονα και δυσκολίες στο γραφείο μου, θα έλεγα περισσότερο από τον ακαδημαϊκό χώρο (φοιτητές, από bachelor μέχρι διδακτορικό) και αυτό συμβαίνει λόγω του ανταγωνισμού και της πίεσης για περισσότερα αποτέλεσμα σε μικρό χρονικό διάστημα. Αλλά επίσης και από το χώρο των «μοναχικών» επαγγελμάτων, όπως για παράδειγμα οι προγραμματιστές και οι επιστήμονες (επαγγελματίες θετικών επιστημών). Όλα αυτά βέβαια εξαρτώνται και από τις συνθήκες εργασίας, πχ αν κάποιος δουλεύει μόνος στο σπίτι ή αν δουλεύει με ομάδα. Τέλος, μια άλλη κατηγορία που είναι επιρρεπής στο άγχος είναι τα άτομα που βρίσκονται σε αναζήτηση εργασίας ή αυτοί που μένουν στο σπίτι φροντίζοντας τα παιδιά ενώ ο/η σύντροφός τους δουλεύει. Είναι μία από τις πιο σημαντικές ανθρώπινες ανάγκες μας να νιώθουμε χρήσιμοι και ότι συνεισφέρουμε στην κοινωνία γύρω μας, και όταν δεν ικανοποιείται αυτή η ανάγκη (βλέπε δυο κατηγορίες που προαναφέρθηκαν), τότε αρχίζουμε να νιώθουμε ευάλωτοι, ανεπαρκής, φοβισμένοι και ανασφαλείς.

Αυτές οι επαγγελματικές δυσκολίες μπορεί να προκύπτουν από “υπολείμματα’’ του παρελθόντος και της οικονομικής κρίσης στην Ελλάδα;

n/a

Τι είναι το burn out; Στην Ολλανδία είναι ένας διαδεδομένος όρος…

Ναι, όντως, στην Ολλανδία παρατηρείται έξαρση του φαινομένου. Το burnout είναι η εξάντληση των ψυχικών αποθεμάτων του εργαζομένου και η αποστασιοποίησή του από το αντικείμενο εργασίας του. Με άλλα λόγια, το άτομο που πάσχει από burnout δε βρίσκει πια νόημα στη δουλειά του και ταυτόχρονα νιώθει μία υπερβολική ψυχοσωματική καταπόνηση. Εδώ στην Ολλανδία είναι έντονο και για το λόγο αυτό οι εταιρείες προσπαθούν είτε να το προλάβουν με την παροχή ψυχολογικής υποστήριξης στους εργαζομένους τους, είτε να το θεραπεύσουν με την παροχή ειδικών πακέτων φροντίδας.

Στην Ελλάδα όμως ο όρος burn out είναι ένας άγνωστος όρος… Γιατί; Δεν έχουμε στην Ελλάδα burn out;

Στην Ελλάδα το burnout μεταφράζεται ως “επαγγελματική εξουθένωση”. Φυσικά και έχουμε άτομα που πάσχουν από αυτό, αλλά όπως πολύ καλά ξέρεις, στην Ελλάδα μέχρι πρότινος η αναζήτηση υποστήριξης για παράπονα ψυχοσυναισθηματικής φύσης, αντιμετωπιζόταν συνήθως με την ταμπέλα του «τρελού». Η προσπάθεια αποστιγματοποίησης της αναζήτησης ψυχολογικής υποστήριξης έχει αρχίσει να αποδίδει μόνο τα τελευταία χρόνια. Όλο αυτό βέβαια μας έχει στοιχίσει, γιατί τα άτομα που θα μπορούσαν να είχαν ωφεληθεί στην απαρχή μίας ψυχικής «ενόχλησης», δεν αναζήτησαν βοήθεια, μέχρι που αυτό έγινε ασθένεια ή σοβαρό σύμπτωμα. Χαίρομαι όμως που βλέπω να γίνονται προσπάθειες, επαγγελματίες του χώρου να μιλάνε γι’αυτό και να προσφέρουν ειδικά προγράμματα, ακόμα κι εταιρείες να το εντάσσουν στο διάλογό τους με το προσωπικό.

[Ψυχοθεραπεία]

Ποια είναι η κατάσταση της ψυχοθεραπείας σήμερα με τους Έλληνες του εξωτερικού; Απευθύνονται άφοβα στους ειδικούς;

Πιο πολύ οι νέοι σε ηλικία, δηλαδή κάτω από 40 ετών. Και αυτή η διαφοροποίηση οφείλεται κυρίως εξαιτίας του ταμπού που αναφέραμε πριν: οι πιο νέοι δεν νιώθουν ότι “κάτι δεν πάει καλά” με τον εαυτό τους όταν αναζητούν ψυχολογική υποστήριξη, αλλά περισσότερο ότι φροντίζουν τον εαυτό τους όταν το χρειάζονται. Είναι ανοιχτοί στην ψυχοθεραπεία, θέλουν να μάθουν περισσότερο για τον εαυτό τους, θέλουν να μιλήσουν για τους φόβους τους, και αυτό είναι η ιδανική συνταγή για περισσότερη ψυχική ηρεμία και ισορροπία στις σχέσεις.

Τι θα λέγατε σε κάποιον που διστάζει να ξεκινήσει την ψυχοθεραπεία;

Η ψυχοθεραπεία είναι ένα όμορφο ταξίδι. Ένα ταξίδι όπου γνωρίζεις διάφορες πτυχές του εαυτού σου, όπου μαθαίνεις πώς να αντιμετωπίζεις τις προκλήσεις και να επιστρατεύεις κάθε φορά τα κατάλληλα εργαλεία. Είναι μια πράξη φροντίδας για τον εαυτό σου. Πολλές φορές αισθανόμαστε ντροπή να ζητάμε βοήθεια, ή νιώθουμε αδύναμοι αν δεν μπορούμε να αντιμετωπίσουμε τα πάντα μόνοι μας, αλλά ταυτόχρονα πόσο κουραστικό είναι να κρυβόμαστε και να προσποιούμαστε; Πόσο πιο ανακουφιστικό θα ήταν να μιλήσουμε σε κάποιον που θα μας βοηθήσει να “ξεμπλέξουμε το κουβάρι” των σκέψεων και των συναισθημάτων μας και να ξαναβρούμε την ισορροπία μας; Αυτό είναι η ψυχοθεραπεία και απ’ όλους τους ανθρώπους που έχω γνωρίσει, κανείς δεν το μετάνιωσε αυτό το ταξίδι.

Πώς, πού και πότε μπορεί απευθυνθεί κάποιος στο Antiloneliness?

Μπορούν να πάρουν πολλές πληροφορίες από το site μας: www.antiloneliness.com, να δουν τις υπηρεσίες που παρέχουμε, τα σεμινάρια που διοργανώνουμε, τις υπόλοιπες δραστηριότητες που δεν έχουν τόσο ψυχολογικό όσο κοινωνικό χαρακτήρα (Book club, Photo club), καθώς και να διαβάσουν τα άρθρα που γράφουμε κατά καιρούς για την οικογένεια, τις σχέσεις και την προσωπική αυτοβελτίωση.

Σε περίπτωση που κάποιος θα ήθελε να απευθυνθεί για περισσότερες ερωτήσεις και πληροφορίες, μπορεί να στείλει στο [email protected].

Οι συνεδρίες, τα γκρουπ και τα σεμινάρια γίνονται στο Leiden και τη Χάγη, αλλά δίνεται επίσης και η δυνατότητα για προσωπικές συνεδρίες οnline, για θέλουμε να είμαστε διαθέσιμοι ακόμα κι όταν πρακτικοί λόγοι δεν επιτρέπουν τη μετακίνηση.

Ποια είναι η γνώμη σου για το SuperGreeks;

Είναι πολύ ωραίο αυτό που έχετε φτιάξει: μία πλατφόρμα με κοινό παρονομαστή το ελληνικό στοιχείο και το μεράκι. Είτε ανεβάζετε φωτογραφίες είτε διαφημίσεις από ελληνικές εταιρείες στην Ολλανδία, αυτό που βλέπω κάθε φορά είναι μία αισιόδοξη διάθεση κι έναν ευγενικό, υποστηρικτικό χαρακτήρα. Keep walking!

Θα ήθελες να δώσεις ένα μήνυμα σε όλους τους Έλληνες του εξωτερικού;

You are not alone!

Για εμάς αυτή η συνέντευξη ήταν μια πολύ σημαντική εμπειρία. Να ευχαριστήσουμε την Bάσσια Σαραντοπούλου για τις πολύτιμες απαντήσεις της για όλους μας. Η συνέντευξη / διάλογος θα συνεχιστεί με τις ερωτήσεις που έχουν προκύψει ήδη από εμάς και θα είναι συνέχεια αλλά και από τις ερωτήσεις που θα μας στείλετε εσείς. Καλή συνέχεια να ευχηθούμε στο έργο της Antiloneliness!

Την ίδια διαδικασία με άλλα ζητήματα που μας απασχολούν θα έχουμε και με τους υπόλοιπους ψυχολόγους.SUPER Talks λοιπόν και ας αφήσουμε τους ειδικούς να μας πούνε τα πράματα με το όνομα τους και στην πραγματική τους διάσταση! Φυσικά σε όλο αυτό το διαδραστικό “παιχνίδι” αναζητάμε και την δική σας συμμετοχή με τα σχόλια σας αλλά και τις ερωτήσεις που θα θέτουμε σε κάθε επόμενη συνέντευξη. Δεχόμαστε και e-mail , inbox, pm με ερωτήσεις που θέλετε να θέσετε στους επαγγελματίες.*** Διαβάστε εδώ την σχετική μας ανακοίνωση για το νέο project του #SuperGreeks! 

Author: SuperGreeks Newsroom